Η μετφορμίνη είναι ένα διγουανίδιο που χρησιμοποιείται στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2. Έχει βρεθεί ότι ασκεί επίσης και αντικαρκινική δράση.
Η μετφορμίνη μπορεί να έχει αποτελέσματα δίκοπου μαχαιριού, ήτοι: (i) Δρα μειώνοντας την υπεργλυκαιμία και την υπερινσουλιναιμία στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη και
(ii) Έχει αποδειχτεί ότι η μετφορμίνη δρα εκλεκτικά στα καρκινικά βλαστοκύτταρα (cancer stem cells) διαφόρων τύπων καρκίνου, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται ο καρκίνος του μαστού, του παγκρέατος, του παχέος εντέρου και του προστάτη.
H μετφορμίνη δρα στο κυτταρικό επίπεδο, αναστέλλοντας τη βιοχημική οδό υποστήριξης του καρκίνου του mTORC1 μέσω εξαρτημένων και ανεξάρτητων μηχανισμών από την AMPK.
Η μετφορμίνη στοχεύει στα μιτοχόνδρια και περιορίζει την παραγωγή του ΑΤΡ μέσω της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης, η οποία είναι η κύρια ενεργειακή πηγή καρκινικών βλαστοκυττάρων [1, 2, 3, 4, 5].
Ως εκ τούτου η μετφορμίνη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αύξηση της ευαισθησίας των καρκινικών βλαστοκυττάρων προς τις υπάρχουσες θεραπείες, να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας και να προλάβει τις υποτροπές του καρκίνου.
Ο Bilen et al. [6] παρατήρησαν σε μια σειρά περιπτώσεων ότι, η μετφορμίνη όταν χρησιμοποιείται μόνη της ή σε συνδυασμό με το συμπλήρωμα διατροφής Zyflamend (εκχύλισμα βοτάνων που περιέχει κουρκουμά, βασιλικό, πράσινο τσάι, ρίγανη, τζίντζερ, δενδρολίβανο, Κινέζικη goldthread, huzhang, μπάρμπερι (barberry) και σκαφίδιο [Scutelaria, skullcap] ελαττώνουν τα επίπεδα του PSA ασθενών με καρκίνο του προστάτη, μεταστατικού σταδίου.
Οι παραπάνω συγγραφείς πρότειναν αυτή τη θεραπεία ως θεραπεία συντηρήσεως του ορμονοάντοχου καρκίνου του προστάτη. Η μετφορμίνη και/ή το Zyflamend πιθανόν στοχεύουν τα καρκινικά βλαστοκύτταρα, την καρκινική φωλιά του όγκου και διατηρούν τον καρκίνο εν ύπνω [6].
Η μετφορμίνη ενεργοποιεί την ΑΜΡΚ [5' adenosine monophosphate-activated protein kinase], η οποία αναστέλλει το mTORC1 [στόχο θηλαστικών του συμπλέγματος της ραπαμυκίνης , mammalian target of rapamycin complex 1 ή mechanistic target of rapamycin complex 1] ενός κεντρικού ρυθμιστή της κυτταρικής ανάπτυξης.
Επιπλέον, η θεραπεία στέρησης ανδρογόνου προκαλεί γήρανση σε ευαίσθητα σε ανδρογόνα κύτταρα, έναν φαινότυπο με υψηλή γλυκόλυση και πρωτεολυτική ανακύκληση ή ρυθμό μετατροπής [proteolytic turnover].Με βάση αυτά τα δεδομένα, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η μετφορμίνη, που χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με θεραπεία στέρησης ανδρογόνου μπορεί να είναι ευεργετική στη στόχευση των καρκινικών κυττάρων του προστάτη, που επιμένουν να υπάρχουν μετά από την θεραπεία στέρησης ανδρογόνου, οδηγώντας σε βελτιωμένη επιβίωση των ασθενών [7]. Η μετφορμίνη κυκλοφορεί με την εμπορική ονομασία glucophage.
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση:
1. Hirsch H.A., Iliopoulos D., Struhl K. Metformin inhibits the inflammatory response associated with cellular transformation and cancer stem cell growth. Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2013;110:972–977. doi: 10.1073/pnas.1221055110. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
2. Iliopoulos D., Hirsch H.A., Wang G., Struhl K. Inducible formation of breast cancer stem cells and their dynamic equilibrium with non-stem cancer cells via IL6 secretion. Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2011;108:1397–1402. doi: 10.1073/pnas.1018898108. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
3. Iliopoulos D., Hirsch H.A., Struhl K. Metformin decreases the dose of chemotherapy for prolonging tumor remission in mouse xenografts involving multiple cancer cell types. Cancer Res. 2011;71:3196–3201. doi: 10.1158/0008-5472.CAN-10-3471. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
4. Mayer M.J., Klotz L.H., Venkateswaran V. Metformin and prostate cancer stem cells: A novel therapeutic target. Prostate Cancer Prostatic Dis. 2015 doi: 10.1038/pcan.2015.35. [PubMed] [Cross Ref]
5. Vallianou N.G., Evangelopoulos A., Kazazis C. Metformin and cancer. Rev. Diabet. Stud. 2013;10:228–235. doi: 10.1900/RDS.2013.10.228. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
6. Bilen M.A., Lin S.H., Tang D.G., Parikh K., Lee M.H., Yeung S.C., Tu S.M. Maintenance therapy containing Metformin and/or Zyflamend for advanced prostate cancer: A case series. Case Rep. Oncol. Med.2015 doi: 10.1155/2015/471861. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref
7. Richards KA, Liou JI, Cryns VL, et al. Metformin use is associated with improved survival in patients with advanced prostate cancer on androgen deprivation therapy. J Urol. 2018.