H ραχίτιδα, η οστεομαλακία, η οστεοπόρωση και η μυοπάθεια είναι τα πολύ γνωστά επακόλουθα των χαμηλών επιπέδων της βιταμίνης D στον οργανισμό.
 |
|
Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης,
Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: ΩΡΛ Παιδιών και ενηλίκων, ΩΡΛ Αλλεργία, Φωνιατρική, Αντιμετώπιση βαρηκοίας , εμβοών και ιλίγγων, Ιατρική διατροφολογία, Συμπληρωματική Ιατρική, Βιταμίνη D, Κόκκινο κρασί και Υγεία
Ιατρείο : Δαμασκηνού 46, Κόρινθος 20100, τηλ 2741026631, 6944280764, ΦΑΞ. 2741085030, e-mail:
e-mail
pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr,
www.pharmagel.gr,
www.orlpedia.gr,
www.allergopedia.gr,
www.gkelanto.gr www.zinc.gr www.curcumin.gr www.gkelikosagiorgitiko.gr
|
Τα πρόσφατα περασμένα χρόνια ποικίλες επιδημιολογικές και προοπτικές ομαδικές μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ των χαμηλών επιπέδων της βιταμίνης D και ποικίλων εξωσκελετικών καταστάσεων.
Τα ευρήματα αυτά μπορεί να αποδειχθούν σημαντικής σπουδαιότητας τα επόμενα χρόνια, διότι μια πολύ μεγάλη αναλογία πληθυσμού έχει χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D.
H αύξηση της συχνότητας της παχυσαρκίας, ο σύγχρονος τρόπος ζωής που αναγκάζει τους ανθρώπους να ζουν και να εργάζονται σε κλειστούς χώρους, η συστηματική αποφυγή του ήλιου από το φόβο της δερματικής καρκινογένεσης ελαττώνουν τα επίπεδα στο μέσο άνθρωπο ακόμη περισσότερο και οδηγούν τους πληθυσμούς σε πανδημία έλλειψης και ανεπάρκειας βιταμίνης D [9].
H έλλειψη βιταμίνης D σήμερα αποτελεί πρόβλημα για τη διατήρηση της υγείας παγκοσμίως. Η κυριότερη πηγή βιταμίνης D για του περισσότερους ανθρώπους είναι η λογική έκθεσή τους στην ηλιακή ακτινοβολία.
H έλλειψη της βιταμίνης D από τον οργανισμό αποτελεί τη συνηθέστερη διατροφική έλλειψη και πιθανόν το συνηθέστερο ιατρικό πρόβλημα στον κόσμο. Η κύρια αιτία της έλλειψης βιταμίνης D υπήρξε η απουσία της εκτίμησης ότι το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται να προσλάβει 5 έως 10 φορές μεγαλύτερες ποσότητες βιταμίνης D, από αυτές που συνιστώνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες υγείας [1].
Το φως του ήλιου (κυρίως η υπεριώδης ακτινοβολία UVB) εξασφαλίζει στους περισσότερους ανθρώπους τις απαραίτητες ποσότητες βιταμίνης D που χρειάζονται για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού.
H βιταμίνη D διακρίνεται στην D2 και στην D3. Επειδή η βιταμίνη D3 είναι δραστικότερη από τη βιταμίνη D2, η επαρκής πρόσληψη της βιταμίνης D3 , είτε μέσω της σύνθεσής της στο δέρμα, είτε μέσω της διατροφής, είτε μέσω συμπληρωμάτων είναι απαραίτητη για την υγεία των οστών, κατά τη διάρκεια όλου του βίου [2], αλλά και γενικότερα για τη διατήρηση της γενικής υγείας.
Η βιταμίνη D δεν είναι μόνον οστεοπροστατευτική, αλλά δρά στους πλείστους ιστούς, αφού ελέγχει τη λειτουργία εκατοντάδων γονιδίων. Σήμερα γνωρίζουμε ότι υπάρχουν υποδοχείς των μεταβολιτών της βιταμίνης D στα περισσότερα από τα κύτταρα του οργανισμού.
Επιθυμητά επίπεδα βιταμίνης D3
Ως έλλειψη της βιταμίνης D3 ορίζεται η παρουσία επιπέδων 25-υδρόξυβιταμίνης D3 ή (25OHD3) στον ορό, κάτω από τα 20 ng/ml (50 nmol/L)
Ως επάρκεια της βιταμίνης D3 θεωρείται η συγκέντρωση της 25(OH)D >30 ng/mL (75 nmol/L) και
Ως ανεπάρκεια της βιταμίνης D3 θεωρείται η συγκέντρωση των 21-29 ng/mL (52.-72nmol/L).
Ως επιθυμητές τιμές για νοσοπροστασία θεωρούνται οι συγκεντρώσεις των 50-70ng/ml (125-174)
Η έλλειψη και η ανεπάρκεια της βιταμίνης D3 έχει συνδεθεί με μια ευρεία ποικιλία χρονίων νόσων , περιλαμβανομένων των συνηθισμένων καρκίνων, των αυτοάνοσων, των λοιμωδών και των καρδιοκυκλοφορικών νόσων [3].
Η καρδιοπροστασία της βιταμίνης D3 αποδίδεται στην ανακάλυψη ότι η βιταμίνη D3 , ως ορμόνη, λειτουργεί ως ένας ενδοκρινικός αναστολέας του συστήματος ρενίνης-αγγειοτενσίνης. [4].
Οι παράγοντες που επηρεάζουν την παραγωγή βιταμίνης D στο δέρμα είναι η χρήση ακτινοπροστατευτικών ουσιών, το φυσικό χρώμα του δέρματος, η ώρα της ημέρας, στην οποία εκτίθεται κανείς στον ήλιο, η εποχή του έτους, το γεωγραφικό πλάτος στο οποίο βρίσκεται μια χώρα και το γήρας.
Τα επίπεδα της βιταμίνης D3 στον οργανισμό υπολογίζονται μετρώντας τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης D3 [25(OH)D3] στον ορό του αίματος.
Oι συνέπειες της έλλειψης ή της ανεπάρκειας της βιταμίνης D3
Μια συνολική δόση 100 IU βιταμίνης D3 ανεβάζει τα επίπεδα της 25(OH)D3 κατά 1 ng/ml. Συνεπώς τα παιδιά και οι ενήλικες που δεν προσλαμβάνουν επαρκείς ποσότητες βιταμίνης D3 από την έκθεσή τους στον ήλιο χρειάζονται τουλάχιστον 1000 IU ημερησίως βιταμίνης D3.
H μη έκθεση στον ήλιο και η έλλειψη βιταμίνης D3 έχουν συνδεθεί με πολλές σοβαρές νόσους, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται τα αυτοάνοσα νοσήματα[4 ] , οι λοιμώδεις νόσοι [4], η καρδιαγγειακή νόσος [5] και θανατηφόροι καρκίνοι [6].
Έχει υπολογιστεί ότι υπάρχει ελάττωση κατά 30-50% του κινδύνου ανάπτυξης ορθοκολικού καρκίνου[7],καρκίνου του μαστού και του προστάτη [8] είτε αυξάνοντας τη συμπληρωματική λήψη βιταμίνης D3 τουλάχιστον κατά 1000 IU ημερησίως ή αυξάνοντας την έκθεση στον ήλιο, με στόχο την αύξηση των επιπέδων της 25(OH)D >30 ng/ml.
Υποδοχείς της βιταμίνης D3
Οι πλείστοι ιστοί του σώματος διαθέτουν υποδοχείς για τη βιταμίνη D3 . H ενεργή μορφή της βιταμίνης D3 , η 1,25-διυδρόξυβιταμίνη D3 δημιουργείται σε πολλούς διαφορετικούς ιστούς, περιλαμβανομένου του παχέος εντέρου, του προστάτη και του μαστού.
Πιστεύεται ότι η τοπική παραγωγή της 1,25(OH)(2)D3 μπορεί να είναι υπεύθυνη για το αντικαρκινικό όφελος της βιταμίνης D3. Πρόσφατες μελέτες αναφέρουν ότι οι γυναίκες που έχουν έλλειψη βιταμίνης D3 βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο κατά 253% να αναπτύξουν ορθοκολικό καρκίνο, ενώ οι γυναίκες που έπαιρναν 1500 mg/ ασβεστίου ημερησίως και 1100 IU/ βιταμίνης D3 ημερησίως, για 4 χρόνια περιόρισαν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού κατά 60%[1].
Σήμερα υπάρχουν κατακλυσμιαία και ακαταμάχητα επιστημονικά και επιδημιολογικά δεδομένα που δηλώνουν ότι το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται ένα επίπεδο της 25(ΟΗ)D3 στο αίμα, που να είναι μεγαλύτερο των 30ng/ml, για να διατηρείται η μεγίστη υγεία.
Για να αυξηθεί το επίπεδο της 25(ΟΗ)D3 στο αίμα τουλάχιστον τα 30 ng/mL χρειάζεται η λήψη τουλάχιστον 1000 ΙU βιταμίνης D3 ημερησίως για τους ενήλικες [3]. Θεωρείται πολύ σώφρoν η καθοδήγηση του κοινού από τους γιατρούς να εκτίθεται με λογικό τρόπο στον ήλιο (10 λεπτά ημερησίως, στο μέσο της ημέρας, μεταξύ 11ης πρωινής και 2 μμ). Εάν τουτο δεν είναι εφικτό μπορούν να παίρνει κανείς συμπληρωματικά 1000-4000 IU βιταμίνης D3 D3 Gkelin drops], ημερησίως και να γίνονται μετρήσεις, κάθε τρείς μήνες των επιπέδων της 25(ΟΗ)D3 στον ορό του αίματος.
Το D3-Gkelin βιταμίνη D3 σε εξευγενισμένο ελαιόλαδο, πράγμα που εξασφαλιζει την απορρόφηση της βιταμίνης από το έντερο. Οι σταγόνες της D3-Gkelin λαμβάνονται μετά το κύριο γεύμα, διότι και τούτο συμβάλλει στην καλύτερη απορρόφησή της.
Βιβλιογραφία
1. Holick MF. Vitamin D and sunlight: strategies for cancer prevention and other health benefits. Clin J Am Soc Nephrol. 2008 Sep;3(5):1548-54. Epub 2008 Jun 11.
2. Pierrot-Deseilligny C, Souberbielle JC. Widespread vitamin D insufficiency: A new challenge for primary prevention, with particular reference to multiple sclerosis. Presse Med. 2011 Apr;40(4 Pt 1):349-56.
3. Holick MF. Vitamin D: a D-Lightful health perspective. Nutr Rev. 2008 Oct;66(10 Suppl 2):S182-94.
4. Aranow C. Vitamin D and the Immune System. J Investig Med. 2011 Apr 27.
5. Motiwala SR, Wang TJ.Vitamin D and cardiovascular disease. Curr Opin Nephrol Hypertens. 2011 Apr 23.
6. Peppone LJ, Huston AJ, Reid ME, Rosier RN, Zakharia Y, Trump DL, Mustian KM, Janelsins MC, Purnell JQ, Morrow GR. The effect of various vitamin D supplementation regimens in breast cancer patients. Breast Cancer Res Treat. 2011 May;127(1):171-7. Epub 2011 Mar 8.
7. Adams SV, Newcomb PA, Burnett-Hartman AN, White E, Mandelson MT, Potter JD. Circulating 25-hydroxyvitamin-d and risk of colorectal adenomas and hyperplastic polyps. Nutr Cancer. 2011 Apr;63(3):319-26.
8. Hendrickson WK, Flavin R, Kasperzyk JL, Fiorentino M, Fang F, Lis R, Fiore C, Penney KL, Ma J, Kantoff PW, Stampfer MJ, Loda M, Mucci LA, Giovannucci E. Vitamin D Receptor Protein Expression in Tumor Tissue and Prostate Cancer Progression. J Clin Oncol. 2011 May 2.
9. Dobnig H. A review of the health consequences of the vitamin D deficiency pandemic. J Neurol Sci. 2011 Dec 15;311(1-2):15-8. Epub 2011 Sep 22.
